EEN BRIEF AAN DE KONING

 

                        De open brief van een door corona beperkte onderdaan in Nederland

Majesteit,

Als burger in uw koninkrijk had ik vroeger het idee dat mensen in uw positie bijzonder waren en dat dit ook tot uitdrukking kwam in het gedrag. Daarom is de laatste affaire zo moeilijk te begrijpen.  Volgens berichten zou u ten aanzien van het handelen rond de herfstvakantie geen sorry willen zeggen. 

ALS GEWONE MENSEN HET BEGRIJPEN

 

Hoewel alles anders is, betekent dit niet dat er geen gesprekken meer plaatsvinden. Op gepaste afstand en na de gebruikelijke desinfectie, teken ik weer de stemmen op die uit het diepste van de samenleving komen. Aan tafel met een dampende bak koffie zie ik de verwachtingsvolle blikken om een mening te kunnen geven. Dit keer niet luisteren naar versnipperd gebral uit de bovenlaag, waar de dwarsverbanden ontbreken en iedereen ‘meent’ dat hij of zij expert is op een bepaald gebied. Het kan verhelderend werken.

DE ALLESOMVATTENDE VRAAG

 

Ergens bij een van de vele pontjes in Noord-Holland word ik aangesproken door een jongen die op een prachtige fiets en met een rugzak onderweg is van school naar huis. Het gespreksthema heeft in eerste instantie betrekking op onze sportfietsen, maar gaat uiteindelijk over de wereld waarin hij zich bevindt. Plotseling kijk in een leven van iemand in een fase waarin ik mij lang geleden bevond. Nu is alles anders. 

EEN ONGEMAKKELIJKE ONTMOETING

Het prachtige landschap, dat je als het ware uitnodigt om op de fiets te verkennen had mij naar deze bijzondere plek gebracht. Ik wist dat als je op de bank, die daar stond plaatsnam en in stilte afwachtte, na enige tijd iemand verscheen aan wie je vragen kon stellen. Eenmaal ter plaatse duurde het niet lang of ik was als het ware een met de omgeving geworden. Dat maakte ook dat ik in eerste instantie niet merkte dat er inmiddels iets was veranderd.  'Meer lezen'

EEN DISCUSSIE DIE WE ZOUDEN KUNNEN VOEREN

                           

De volgende tekst heb ik vertaald voor  l’ Atelier d’ Ecologie Politique (Atécopol) in Toulouse, een Frans collectief van wetenschappers. Een stuk dat stof tot nadenken geeft. Is het tijd om over een andere herstart na te denken?

De huidige gezondheidscrisis heeft geleidelijk de wereldproductie tot stilstand gebracht. Binnen slechts enkele weken heeft deze mogelijk gemaakt, wat onmogelijk leek. Het losraken van de budgettaire verwurging, een herbeoordeling van dividenden, een verdediging van de welvaartsstaat door hen die hem hadden ontmanteld, onvoorwaardelijke steun voor werknemers geraakt door inkomensverlies en een onverwachte daling in broeikasgasemissies. Maar we horen nu al berichten over enorme economische stimuleringsplannen voor na deze periode van beperking om deze zo snel mogelijk af te sluiten en de weg van economische groei die was onderbroken, te hervatten.

TERUG NAAR NORMAAL?

Op een middag voerde ik een merkwaardig gesprek met iemand die iets vertelde over een droom die hij voor de coronacrisis had. Daarin ziet hij zichzelf zitten in een huisje aan een bospad midden in de natuur. Plotseling een merkwaardig geluid in de verte, een soort onweer. Even later trilt de aarde en het geluid verandert in een enorm gebulder. Als hij naar buiten kijkt ziet hij plotseling een aanzwellende troep runderen op het pad naderen, een schouwspel zoals de jaarlijkse trek van de Gnoes in Afrika.  

ZIT ER EEN BOODSCHAP IN HET CORONAVIRUS ?

De berichten die ik de afgelopen tijd van mensen mocht ontvangen laten deels de donkere kant van de huidige situatie zien, soms hartverscheurend. De angst voor het onbekende. Anderzijds de absolute waardering voor de ongelooflijke inspanning van mensen in de zorg. Het is niet ondenkbaar dat nog enorme offers zullen worden gevraagd van burgers. Naast deze schaduwzijde komt ook iets anders naar voren. Je mag het verwondering noemen. ‘Het is of de natuur zijn plek weer opeist’. Iemand schrijft  over dolfijnen die in havens rondzwemmen, water dat weer helder is en de schonere lucht die we inademen. 

EEN SLUIER OVER DE WERKELIJKHEID

De 18^e eeuwse kritische denker Immanuel Kant stelde dat wijsgerig denken zich ten diepste met drie vragen bezighoudt: ‘Wat kan ik weten? Wat moet ik doen? Wat mag ik hopen? Het lijkt of het antwoord hierop steeds moeilijker te vinden is. Mensen vragen zich af wat er werkelijk waar is van het nieuws dat ze dagelijks krijgen toegediend. Als je geen juist beeld hebt van de werkelijkheid hoe weet je dan wat je moet doen of nog erger wat je mag hopen voor je eigen toekomst en die van bijvoorbeeld de kinderen of kleinkinderen? 

HOE DE GANZEN WORDEN GEVOERD

Idealisten hebben nog oog voor een mogelijke verandering, maar het wordt wel moeilijker om aan dat geloof vast te houden. Het gevecht tussen de aarde en de mens is in volle gang.  De afhankelijkheid van een onzichtbare financiële macht die in die strijd haar medemensen richting afgrond duwt stemt tot nadenken. Tijdens mijn reis naar de gewone mens luister ik weer naar ideeën die inzicht kunnen verschaffen. Hoe wordt er gedacht? 

ZAKKENVULLERS EN VAKKENVULLERS DE MUSICAL

In een groot theater, dat voor een groot deel onder de zeespiegel ligt vindt een bijzondere voorstelling plaats. Om deze bij te wonen hoef je alleen maar te kijken en te luisteren. Op het toneel is het een drukte van belang. Je hoort het lawaai van auto’s, vliegtuigen en het rennen van mensen. In de eerste scene zie je figuren die volledig geobsedeerd zijn door het schermpje van hun smartphone. 

FIJNE FEESTDAGEN EN EEN GEZOND NIEUW JAAR GEWENST !

ZAND IN DE MOTOR VAN DE SAMENLEVING

Uit de troonrede van de toenmalige koningin Juliana in 1979: ‘Ons land is vol, ten dele overvol’. Rapport van de Club van Rome in 1972 ‘Grenzen aan de groei’. Duidelijke uitspraken die kennelijk net als andere signalen genegeerd zijn.Te weinig agenten, te weinig verplegend personeel, te weinig leraren of te veel mensen?

Het lijkt of er zand in de motor van de samenleving zit. Op veel gebieden ontstaan problemen en het lijkt steeds moeilijker duurzame oplossingen te bedenken. Tijd om weer eens raad te vragen aan een wijze uit het verleden. Hij was ooit bevriend met de Engelse econoom Thomas Robert Malthus, die zich rond 1800 had beziggehouden met bevolkingsgroei. Hij herkende mij onmiddellijk toen ik het café binnenstapte. ‘Ik dacht wel dat wij elkaar nog een keer zouden ontmoeten’, zei hij op luchtige toon.

GAAN WE HET SAMEN OPLOSSEN?

De Koning heeft een uitspraak gedaan die doet vermoeden dat wij samen het stikstof probleem gaan oplossen. Het woord ‘samen’ roept een fundamentele vraag op. Wat wordt hiermee bedoeld? In een badmintonvereniging hebben de leden het gevoel dat ze een zekere band met elkaar hebben. De berichten die binnenkomen over de samenleving wijzen in een andere richting. In een tijdsbestek van slechts enkele dagen lezen we het volgende.

OUDE VRIENDEN

De regen daalt in grote hoeveelheden neer en geeft het gevoel alsof je in een heel grote douche bent beland. De straten lijken hier daar op kleine riviertjes. Met een iets te kleine paraplu tracht ik mijn weg te vinden naar de Koemarkt in Purmerend. Net zo snel als het begon, is het weer droog en bij aankomst op de plaats van bestemming ziet alles er weer wat vrolijker uit. De gezellige sfeer op het plein keert weer terug. Een aantal jaren geleden mocht ik hier achter de schermen kijken in een restaurant met een bijzonder concept. Ik stap vanmiddag weer binnen in de wereld van Brownies & DownieS, waar Joyce, die hier de scepter zwaait mij ontvangt. 

HET BEWUSTZIJN VERGROTEN

Nooit eerder leefde een groot deel van de mensheid in een wereld met zoveel welvaart. De keerzijde heeft inmiddels vele gezichten. In sociaal opzicht zijn we van de vroegere collectiviteit met meer houvast ongemerkt in het individualisme van nu beland met grotere onzekerheid. De verscheidenheid aan achtergronden en overtuigingen is enorm toegenomen. Inmiddels wordt steeds duidelijker dat zich een gemeenschappelijk belang aandient dat alle tegenstellingen of politieke kleur overstijgt. 

EEN NADEREND DILEMMA

Wekelijks komen ze bij elkaar waarbij bewegen het hoofdmenu vormt en als je goed luistert hoor je de zekerheid aan de ene kant en proef je ook de angst voor de toekomst. Aan tafel worden de verhalen over cruises en andere reizen gedeeld. Het beeld dat de overheid en het bedrijfsleven met zijn reclame over de mensen uitstrooien werkt als een soort pijnstiller. Dit zorgt ervoor dat de werkelijkheid voor de massa niet echt bestaat en slechts bij flarden doordringt.

DE SCHULDVRAAG

De branden in het Amazonegebied houden de gemoederen flink bezig. Veelal is men van mening dat de schuld alleen bij Brazilië ligt. Het leidde tot een clash tussen Macron en Bolsenaro. Toch is het verstandig om een nuance aan te brengen in ons oordeel en de onderliggende oorzaken mee te wegen. Ik laat derhalve hier gastblogger Ron Fonteine van leefbewust.com aan het woord, die het volgende schreef: 

DE GLIMLACH VAN DRAGHI

In een discussie wordt de vraag gesteld of de euro nog wel waarde heeft. Er is een enorme hoeveelheid geld door de Europese Centrale Bank gecreëerd, dus op zich is het een goede vraag. Verschillende bronnen melden dat de ECB een paar duizend miljard euro aan obligaties op haar balans heeft staan. We lezen ook dat de operatie van die monetaire verruiming volgens deskundigen vooral goed uitpakt voor landen met grote tekorten en hoge staatsschulden. 

WORDT VAN DE BURGER EEN PATIËNT GEMAAKT?

De man voor me maakt een nerveuze indruk en vertelt dat vliegtuigen in een steeds hogere frequentie en langer laag over zijn flat vliegen. Hij kan er niet meer tegen maar verhuizen zit er niet in. Er zijn meer mensen die ik spreek met dezelfde ervaring. Het lijkt of bij de overheid een soort kamikaze gedachte heeft postgevat onder het motto: ‘groei moet’. De minister kijkt wat schichtig in de camera als zij aankondigt dat het aantal vliegbewegingen met 40.000 zal worden opgehoogd. ‘Stilstand is achteruitgang’. 

VEEL STOF OM OVER NA TE DENKEN

‘Gemeenten creëren nog steeds te weinig arbeidsplaatsen voor mensen met een geestelijke of lichamelijke beperking’, een klein bericht waar je snel overheen leest. Het bracht mij terug naar een interview uit de tijd dat het bericht kwam dat de Baanstede zou worden opgeheven. Wat doet het met mensen als hun leven overhoop wordt gegooid ?