Het is een
door een huisjesmelker geconstrueerd bouwsel met woonkamer, douche en
slaapkamer waarin een mens leeft. Een mens met een baan, die door allerlei
omstandigheden niet in aanmerking komt voor een woning. Bovendien meldt ze dat
een sociale huurwoning te duur voor haar is. Zij is een van de mensen die ik
tegenkom op mijn reis onder de oppervlakte van dit ‘paradijs’ die de keuze
hebben tussen bizarre huisvesting of dakloosheid. Ik word gewezen op een
kapitalistisch fenomeen waarbij een woning uit de jaren dertig van de vorige
eeuw astronomische bedragen aan huur oplevert.
Onder en bovenverdieping
genereren bedragen die ik niet eens meer wil noemen omdat ze krankzinnig zijn.
Nederland is inmiddels een appel met enorme rotte plekken en die worden steeds
groter. Een jongerenwerker meldt dat ook heel veel jongeren megaproblemen
hebben. Om mij heen zie ik er steeds meer die het niet redden. Een vrouw van
amper vijftig krijgt een zware hartaanval. Na de testen staan de artsen voor
een raadsel, maar haar verhaal is verbonden met de grote druk die als een
molensteen om de nek van de mensen hangt. Op 31 januari laat een bericht in de
pers zien dat 45 procent van alle werkenden de grip op hun werk kwijtraken.
Het
NRC meldt dat in 2017 al 1,1 miljoen antidepressiva slikten. Op 14 februari, in
steeds hoger tempo, zien we tekenen van ontwrichting zoals: ‘oprukkende
flexwerkers ondermijnen het sociale stelsel’. Uit de manier waarop het nieuws
wordt verspreid lijkt het alsof de mensen hier zelf verantwoordelijk voor zijn,
maar dat is uiteraard niet zo. Een onzichtbare kracht drukt ze in een bepaalde
richting. ‘Mensen hebben grote moeite het hoofd boven water te houden’. Het
aantal huishoudens met problematische schulden is inmiddels astronomisch hoog. De
Koreaans-Duitse filosoof Byung-Chul Han omschrijft de maatschappij als ‘vermoeid.
Vroeger wisten mensen wat er van hen werd verwacht. Na de schooltijd gingen ze
ergens werken en daar was het duidelijk, ook op wat langere termijn wat ze
moesten doen. We zijn steeds meer opgeschoven in een richting waar het individu
het zelf mag uitzoeken. In de angst om bij te blijven en onder enorme druk legt
de mens zichzelf een enorme prestatieverplichting op. Je bent als het ware je eigen
dictator geworden. Ik zie de brokken om me heen. Het sprookje ‘je kunt het’
wordt er bijna onzichtbaar ingepompt. Een aantal jonge mensen die mijn pad
kruisen klagen over het onderwijs.
De onduidelijkheid inzake de lesprogramma’s,
afwezigheid van leraren en onvoldoende of geen begeleiding bij de stage. De
signalen die de burger krijgt van politici en overheid zijn tegenstrijdig. Een
botsing tussen economie dus kapitaal en het welzijn, die zelfs in tegenstelling
met het leven zelf is. Het zijn de berichten en het functioneren van de
systemen die tevens een onbalans in het geestelijk welzijn van de burger
veroorzaken. Deze staat voor een bijna onmogelijke opgave waarbij hij of zij
zichzelf zou moeten dwingen een topprestatie te leveren, terwijl de coach op
vakantie is, om in sporttermen te spreken.
Wim Verhoeven
verhoevenkoffiekring@tele2.nl
