GAAT DE WAL HET SCHIP KEREN ?

De ouders die tegenover mij zitten zijn zichtbaar opgelucht dat hun zoon het huis niet heeft kunnen bemachtigen. ‘De bieding had niets meer met de werkelijke waarde te maken’. Een handelaar in de categorie Bernhard van Oranje, die volgens Wikipedia zo'n 590 Nederlandse adressen in bezit heeft, bood meer dan een half miljoen euro voor een pandje dat het predicaat monument reeds lang achter zich had gelaten. In het programma ‘Filosofisch Kwintet’ werd recentelijk de term gebezigd dat we ons op een olietanker bevinden die recht op een ijsberg afvaart. Een botsing lijkt onvermijdelijk, want we zijn ook zover dat het onwaarschijnlijk is dat er een kracht komt die het schip van koers zal doen veranderen. 

Vele profeten-schrijvers trakteerden ons deze zomer op onheilspellende vooruitzichten, maar ook zelf kunnen we de signalen duidelijk oppikken. Schiphol is een apart verhaal omdat in de verwoede pogingen om steeds verder te groeien er inmiddels een waanzinnige toestand is ontstaan. “De luchthaven heeft extra inkomsten nodig, omdat deze een verlies van 39 miljoen euro leed in verband met de enorme groei van het aantal reizigers met 70 miljoen, die ‘niet was voorzien’. We hebben het hier nog niet over milieuschade en geluidoverlast. De problemen van het economisch principe van vermeerdering worden steeds zichtbaarder. 

Onder de kop ‘Nieuwbouw Krijgt Veel Overlast Schiphol’, verschijnt op 28 juli een artikel in de pers waaruit het lijkt alsof men zelfs op grafzerken wil gaan bouwen. Het gaat om 34000 nieuwe woningen binnen de zogenaamde geluidscontour van de luchthaven en 45000 aan de rand hiervan, wat dat ook betekent. De schade door ultrafijnstof (waar zijn de gegevens?), hoge bloeddruk en stress tellen niet meer. De groei van de economie lijkt steeds meer parallel te lopen met die van het aantal slachtoffers. Ontwrichting op vele fronten. 

Een lachende burgemeester Halsema staat op de foto in het NHD terwijl ze een kroket uit de muur trekt. Daarnaast haar uitspraak ‘het is een rotzooi’, dat in tegenspraak is met haar glimlach. Een fietstocht naar Amsterdam levert hetzelfde beeld op dat in het artikel wordt beschreven. Dit centrum is met name ’s nachts een ‘urban jungle’. Het profiteren onder andere van de eindeloze groei van het aantal toeristen heeft geleid tot neveneffecten die erop wijzen dat chaos regeert en niet de overheid. De kosten om dit te beteugelen kunnen in de toekomst wel eens hoger uitvallen dan men veronderstelt en komen voor rekening van de belastingbetaler.

Een onvoorstelbare hoeveelheid restanten van de consumptiemaatschappij hebben ' de weg naar de openbare ruimte gevonden'. Als het stormt zie je hier in feite een plastic regen het dichtbij gelegen natuurgebied in waaien.  

AFVAL OP DE OPENBARE WEG 

Het gaat allang niet meer over mensen of hun gedrag maar het verdienmodel. Dit zal zich verder manifesteren onder andere in de robotisering, die velen zal gaan raken. Waarschuwingen genoeg maar het lijkt of de hoeders van het koninkrijk geen antwoord hierop hebben. Op 25 juli gaf Jacques van den Broek, topman van uitzendbureau Randstad een duidelijk signaal. Onder de kop ‘Banen Nu Echt Weg’ wijst hij hierop. Het nieuwe boek ‘New Dark Age’ van James Bridle schetst zelfs een ontluisterend beeld, waarbij het menselijk brein domweg de veranderingen niet zal kunnen bijhouden en op veel plaatsen ondergeschikt zal worden gemaakt aan de technologie.

Het gaat om supersnelle, rationele beslissingen zoals reeds worden toegepast in de magazijnen van Amazon.  De niets ontziende vrije hand van de markt en technologie maakten hier al korte metten met werknemers. Je hoeft geen helderziende of econoom te zijn om te kunnen constateren dat de vaart van de ‘olietanker’ onherstelbare schade zal aanrichten. De organisatie Earth Overshoot Day berekent jaarlijks de datum waarop de mensheid wereldwijd evenveel hulpbronnen heeft verbruikt als de aarde in één jaar aan kan maken. Menselijke consumptie wordt vergeleken met de capaciteit die de aarde heeft per jaar om deze hulpbronnen te regenereren. 

Deze overschrijdingsdag viel dit jaar op 1 augustus, kortom de rest van het jaar teren we op reserves. Volgens het bericht in Trouw zouden Amerikanen zelfs vijf planeten nodig hebben om quitte te spelen. Er zijn berichten dat de kapiteins-miljardairs van deze tanker een enorme klap verwachten en zoeken derhalve naar mogelijkheden een ontsnappingsroute voor zichzelf te plannen. (The Guardian 24 juli 2018: ‘Voor hen gaat de toekomst van de technologie maar over één ding: ontsnapping’.  Het gezegde dat de kapitein als laatste het schip verlaat is in dit verband slechts van toepassing op de echte zeehelden.

Wim Verhoeven
verhoevenkoffiekring@tele2.nl