In februari 2018 meldt The New York Times dat in de periode 1999 tot 2015 meer dan
100,000 Orang-oetans op Borneo zijn verdwenen. Ontbossing, land- mijnbouw en
zelfs de jacht verwoestten hun leefomgeving. Economische belangen of hebzucht
van de mens overstijgen alle andere zaken zoals milieu en kan zelfs een enorme
bedreiging vormen voor de eigen leefbaarheid. Een
opmerkelijk verhaal trof ik in dat opzicht aan in ScienceDaily waarin de vraag
aan de orde werd gesteld waarom een bepaalde duivensoort was uitgestorven.
De
zogenaamde ‘passenger pigeon’ behoorde ooit tot de soorten die getalsmatig het
meeste voorkwamen op aarde. De laatste stierf in een dierentuin van Cincinnati
iets meer dan honderd jaar geleden. De Ectopistes Migratores werd eens in
enorme hoeveelheden aangetroffen in Noord-Amerika. Getallen variëren van 3- 5
miljard!! Binnen een relatief korte tijd verdwenen ze echter volledig en dat
wekte uiteindelijk enorme verbazing.De oorspronkelijke
bewoners van Amerika gebruikten de duiven als voedsel maar dat gebeurde op een
duurzaam niveau.
Rond 1500 arriveerde echter een meer agressieve mens uit
Europa. De jacht werd geïntensiveerd en mondde uiteindelijk uit in een massieve
slachtpartij.In eerdere
onderzoeken weet men het uitsterven niet zozeer aan de mens maar men meende aan
te kunnen tonen dat de soort al redelijk op zijn retour was toen de Europeanen
daar kwamen. De methode die men had gehanteerd bleek echter fout te zijn. Later
werd echter aangetoond dat het wel degelijk onze voorouders zijn geweest die korte
metten met de gehele populatie hebben gemaakt. En dat is niet zo verwonderlijk.
 |
| Foto Wikipedia |
In de 19e eeuw waren ze zo talrijk dat er speciale competities
werden gehouden om zoveel mogelijk beesten neer te schieten. In een wedstrijd
had de winnaar 30.000 exemplaren naar beneden gehaald. Toen het uitsterven al
aan de gang was werd de laatste zwerm van 250.000 stuks in een dag in 1896
neergeschoten. Het is onvoorstelbaar dat de mens hiertoe in staat is geweest en
lijkt op een obsessie. Dat is nog
niet het einde van het verhaal. In het genoemde jaar zit de laatste duif suf
voor zich uit te staren in Louisiana.
Hij is zijn zwerm kwijt en behoorlijk uit
het lood geslagen. Langzaam beginnen de gevolgen van de ‘genocide’ tot hem door
te dringen. Hij doet een laatste poging op te vliegen en te kijken of hij nog
enige familieleden kan vinden. Boven de akker voelt hij plotseling een stekende
pijn en stort ter aarde. De jager in de bosjes heeft ook het laatste exemplaar
vermorzeld. Dit heb ik
wat gedramatiseerd maar het klopt qua afloop. Het irrationeel handelen van de mens
boezemt angst in en de berichten die dagelijks binnenkomen wijzen nog steeds op
verwoesting van natuur en milieu.
De veelheid van de door de mens veroorzaakte
catastrofes en de gevolgen hiervan op langere termijn zijn eigenlijk niet te
overzien. Niemand lijkt te weten hoe dit precies moet worden opgelost. Sommige
filosofen stellen een radicale verandering voor die ze dan tegelijkertijd weer
als utopie verkopen. De klimaatwetenschapper Paul Crutzen verwijst naar het
feit dat naar zijn mening de menselijke soort een mondiale geologische kracht
op zichzelf is geworden. Maar kunnen we die dan meer positief inzetten?
Wim Verhoeven
verhoevenkoffiekring@tele2.nl
