zondag 18 februari 2018

HET KWAM TOCH DOOR DE MENS


In februari 2018 meldt The New York Times dat in de periode 1999 tot 2015 meer dan 100,000 Orang-oetans op Borneo zijn verdwenen. Ontbossing, land- mijnbouw en zelfs de jacht verwoestten hun leefomgeving. Economische belangen of hebzucht van de mens overstijgen alle andere zaken zoals milieu en kan zelfs een enorme bedreiging vormen voor de eigen leefbaarheid. Een opmerkelijk verhaal trof ik in dat opzicht aan in ScienceDaily waarin de vraag aan de orde werd gesteld waarom een bepaalde duivensoort was uitgestorven

De zogenaamde ‘passenger pigeon’ behoorde ooit tot de soorten die getalsmatig het meeste voorkwamen op aarde. De laatste stierf in een dierentuin van Cincinnati iets meer dan honderd jaar geleden. De Ectopistes Migratores werd eens in enorme hoeveelheden aangetroffen in Noord-Amerika. Getallen variëren van 3- 5 miljard!! Binnen een relatief korte tijd verdwenen ze echter volledig en dat wekte uiteindelijk enorme verbazing.De oorspronkelijke bewoners van Amerika gebruikten de duiven als voedsel maar dat gebeurde op een duurzaam niveau. 

Rond 1500 arriveerde echter een meer agressieve mens uit Europa. De jacht werd geïntensiveerd en mondde uiteindelijk uit in een massieve slachtpartij.In eerdere onderzoeken weet men het uitsterven niet zozeer aan de mens maar men meende aan te kunnen tonen dat de soort al redelijk op zijn retour was toen de Europeanen daar kwamen. De methode die men had gehanteerd bleek echter fout te zijn. Later werd echter aangetoond dat het wel degelijk onze voorouders zijn geweest die korte metten met de gehele populatie hebben gemaakt. En dat is niet zo verwonderlijk.

Foto Wikipedia 
In de 19e eeuw waren ze zo talrijk dat er speciale competities werden gehouden om zoveel mogelijk beesten neer te schieten. In een wedstrijd had de winnaar 30.000 exemplaren naar beneden gehaald. Toen het uitsterven al aan de gang was werd de laatste zwerm van 250.000 stuks in een dag in 1896 neergeschoten. Het is onvoorstelbaar dat de mens hiertoe in staat is geweest en lijkt op een obsessie. Dat is nog niet het einde van het verhaal. In het genoemde jaar zit de laatste duif suf voor zich uit te staren in Louisiana. 

Hij is zijn zwerm kwijt en behoorlijk uit het lood geslagen. Langzaam beginnen de gevolgen van de ‘genocide’ tot hem door te dringen. Hij doet een laatste poging op te vliegen en te kijken of hij nog enige familieleden kan vinden. Boven de akker voelt hij plotseling een stekende pijn en stort ter aarde. De jager in de bosjes heeft ook het laatste exemplaar vermorzeld. Dit heb ik wat gedramatiseerd maar het klopt qua afloop. Het irrationeel handelen van de mens boezemt angst in en de berichten die dagelijks binnenkomen wijzen nog steeds op verwoesting van natuur en milieu. 

De veelheid van de door de mens veroorzaakte catastrofes en de gevolgen hiervan op langere termijn zijn eigenlijk niet te overzien. Niemand lijkt te weten hoe dit precies moet worden opgelost. Sommige filosofen stellen een radicale verandering voor die ze dan tegelijkertijd weer als utopie verkopen. De klimaatwetenschapper Paul Crutzen verwijst naar het feit dat naar zijn mening de menselijke soort een mondiale geologische kracht op zichzelf is geworden. Maar kunnen we die dan meer positief inzetten?

Wim Verhoeven
verhoevenkoffiekring@tele2.nl