ONVREDE

De dag dat mijn pen tot stilstand kwam was het begin van de waanzinnige retoriek die sommige wereldleiders thans gebruiken om elkaar af te troeven. Het onbezield gebruik van overspannen taal met clichés en bombast, zoals de betekenis weergeeft. Hierin is een ongekende dreiging met nucleaire wapens verpakt. In het boek ‘Children of the ashes’ van Robert Jungk, geschreven in de jaren zestig van de vorige eeuw wordt de nasleep van de bom op Hiroshima nauwkeurig beschreven.  

De macabere wereld die aan je voorbijtrekt staat in feite niet toe te denken aan zo’n gebeurtenis in de huidige tijd. Iemand merkt op: ‘met de wetenschap van nu zullen hulpverleners voor een onmogelijke taak staan mensen op grote schaal in een dergelijk rampgebied hulp te verlenen’. Desondanks een oorlog op deze wijze overwegen is in feite al een misdaad, die aangeeft dat in het kader van handelsbelangen de gewone bevolking totaal ondergeschikt is. Deze zal de prijs betalen.

Dat was trouwens niet de enige reden om even alles te laten bezinken. Twee artikelen op 12 en 20 september gepubliceerd in het Noordhollands Dagblad stellen ons geloof in het overleven van de mens op de proef. Onder de kop ‘wie stopt het plunderen van de planeet’, gaat een opsomming schuil van een aantal zaken die uit het gedrag van de mens voortkomen. De schrijfster maakt een samenvatting en noemt onder andere klimaatverandering en vervuiling. 

Dezelfde journaliste pakt op 20 september door met de uitslag van een onderzoek waaruit zou blijken dat het uitpuilen onze kledingkasten een afspiegeling is van het huidige consumptiepatroon. We schijnen overigens bijna net zoveel weg te gooien als we aanschaffen. In Groningen telden onderzoekers in kasten bij mensen gemiddeld 173 items. Deze week vertelde een mevrouw mij dat zij dit had gelezen. Geschrokken was zij zelf gaan tellen en moest helaas constateren dat het eigen gedrag overeenkwam met hetgeen werd vermeld.

MEER CONSUMPTIE MEER AFVAL

‘Vragen die niemand hardop durft te stellen, moeten wel gesteld worden’, zegt men in een van de stukken. Het gaat echter om een fundamentele zaak, die over een totale onmiddellijke verandering gaat. Bij wie zou je die moeten indienen? Het gedrag van wereldleiders, bedrijfsleven en consumenten is er immers wereldwijd op gericht het systeem van groei in stand te houden. De huidige vrije markt met het aanmoedigen van consumptie heeft onderliggend het principe de onvrede aan te wakkeren.

Deze zit inmiddels diepgeworteld in het denken van de hedendaagse mens. Via digitale wegen ontvouwt zich een spektakel van een wereld grijpend naar het vluchtige geluk. Op de eerste trede van de trap dient het volgende evenement of product zich weer aan.  Op dit hoge niveau van welvaart doemt een enorm gevaar op. Het is bijna ondenkbaar een duurzame vrede te realiseren met de ingebakken innerlijke onvrede, die velen beheerst. 

Als we teruggaan in de geschiedenis zien we vroegere generaties, die op veel minder aanspraak konden maken en toch wellicht minder onbehagen beleefden. Dit blijkt vooral uit gesprekken die ik met ouderen mocht voeren. Het besef dat onze levensstijl snel moet veranderen zal met de toenemende berichten over rampen en voorspellingen gaan toenemen. Bij een verwachte vulkaanuitbarsting zoals in Indonesië verlaten de apen en slangen reeds ver voor die tijd het gebied. 

Zij worden door hun instinct gewaarschuwd. De mens heeft het bewustzijn waarin reeds voldoende signalen zijn binnengekomen. Laten we hopen dat de huidige onvrede omslaat in ontevredenheid over het systeem. Het zou de kiem kunnen vormen voor een leven meer in overeenstemming met de natuur. Zijn wij in staat en bereid zo’n nieuwe start te maken? 

Wim Verhoeven

verhoevenkoffiekring@tele2.nl