In ruil voor
een steentje krijgt hij een stukje komkommer en is zeer tevreden met deze
beloning. Dat blijft ook zo totdat hij ontdekt dat zijn buurman voor elk
steentje dat hij aanlevert een druif krijgt. Onmiddellijk geeft hij een nieuw
steentje en kijkt met een gulzige blik wat zijn beloning is. Helaas
is het weer een stukje komkommer. Hij kan deze ongelijkheid niet verteren en
het maakt dat hij het woedend wegsmijt. We hebben het hier over een
psychologische proef met kapucijnapen die primatoloog Frans de Waal heeft
gehouden.
Hoe zou het zijn als deze apen ineens in ruil voor het steentje een
onbeperkte keuze aan fruit krijgen voorgeschoteld? Ik denk toch dat er in begin
wat verwarring zou zijn maar daarna kan de gulzigheid het al snel winnen. Bij ons is
het vermoedelijk op dezelfde wijze gegaan. In eerste instantie was de keuze aan
consumptieartikelen beperkt, maar langzamerhand werden steeds meer varianten
aangeboden. Voor wie hier oog voor heeft ziet een bizarre wereld, waarbij de
rode draad van het verdienmodel wordt gevolgd.
Inmiddels is de mens hier
volledig gewend geraakt aan een enorm aanbod. Een fenomeen
dat niet afneemt maar eerder nog groter wordt. De overvloed die zich hier
voordoet staat uiteraard in schril contrast met dat stuk van de wereld waar men
moet zien te overleven. Grote delen worden geteisterd door droogte, geweld of
economische achterstand. Bizarre
getallen op de website van Instock, dat zich met voedselverspilling bezighoudt
komen voorbij. Wereldwijd is er sprake van 1,3 miljard ton aan
voedselverspilling. Huishoudens gooien zo’n slordige 15% weg. Anderzijds worden
we geconfronteerd met hongersnood, zoals in Afrika.
 |
| 160 soorten chips |
Het
griezelige is dat mensen een supermarkt inlopen en gewend zijn geraakt aan de
enorme ‘tentoonstelling’ zich voor hun ogen ontvouwt. In het onderbewustzijn
leeft wel een sluimerende gedachte waarbij sommigen vraag stellen of dit nog
wel normaal is. Afgezien van het fysieke bezoek aan de winkels, inventariseer
ik het assortiment op de website. Wij hebben kennelijk 157 soorten tandpasta nodig.
Anti-tandsteen, coolmint, mentol power, white & shine, extra fresh, intense
whitening, white brilliance, zijn zomaar wat namen die kennelijk het geluk van
de consument moeten verhogen.
Bij shampoo, met wervelende namen als kokosboost,
hair&body, parfumvrij, goud shampoo, antiroos classic, langer fris,
perfecte krul en strong power komt de teller op 320. Het hoogtepunt komt als ik
de producten bij elkaar optel die in aanmerking komen voor de aanduiding
koffie: jawel 520 stuks. Een raadsel vormt maandverband met 130 soorten. Zijn
er zoveel verschillende consumenten? Ik zou zo door kunnen gaan om op deze
wijze het hele programma voor het voetlicht te brengen, maar de strekking is
duidelijk.
Hierna start
ik de communicatie met een grote supermarktketen en al vrij snel komen
antwoorden. Men is zelfs bereid om via Whattsapp een discussie te voeren. Ik
deel mijn bevindingen mee. Heeft men weleens nagedacht over een eventuele
beperking van het assortiment? Uit het antwoord valt op te maken dat een
inkrimping zeker niet aan de orde is. Men moet nou eenmaal de markt volgen. Wel
zal men deze bemerking en het schrijven hierover onder de aandacht van het
management brengen.
Een aantal klanten heeft een verrassende zienswijze die uiteraard niet representatief hoeft te zijn voor hoe het merendeel denkt. ‘Ik moest
een keer een zakje chips kopen en was verbijsterd over het assortiment’. Een
mevrouw vindt zeker dat we grens van de waanzin zijn gepasseerd. Anderen die ik
hier spreek zijn het eens. Ook zij vinden dat we in een bizarre wereld leven,
waarin de grenzen vervagen.
In gesprek met een discussiegroep die een keer per week bij elkaar komt kan ik het onderwerp aan de orde stellen. Ook hier zien de mensen het fenomeen dat zich in onze cultuur heeft vastgebeten. 'Als je iets wilt veranderen moet dat bij de consument beginnen', is een opmerking waardoor duidelijk is dat de vrije markt zal doorwoekeren en alleen is te beïnvloeden door koopgedrag. Er is wel sprake van een bijzondere conclusie : 'indien we 75% van de artikelen schrappen zullen deze niet echt worden gemist'. Duidelijker kan het niet.
In gesprek met een discussiegroep die een keer per week bij elkaar komt kan ik het onderwerp aan de orde stellen. Ook hier zien de mensen het fenomeen dat zich in onze cultuur heeft vastgebeten. 'Als je iets wilt veranderen moet dat bij de consument beginnen', is een opmerking waardoor duidelijk is dat de vrije markt zal doorwoekeren en alleen is te beïnvloeden door koopgedrag. Er is wel sprake van een bijzondere conclusie : 'indien we 75% van de artikelen schrappen zullen deze niet echt worden gemist'. Duidelijker kan het niet.
Wim Verhoeven
verhoevenkoffiekring@tele2.nl
